Opdrachtgevers zijn op zoek naar circulaire materiaalstromen

Al ruim 105 jaar is Luijtgaarden de specialist voor hellende daken met gebruikte en nieuwe dakpannen. Luijtgaarden maakt zich daarbij sterk voor een wereld zonder afval en uitval door voor iedere dakpan een nieuwe bestemming te hebben.

Luijtgaarden is zichzelf in de jaren ‘90 al gaan richten op de circulaire bouweconomie. Het begon met het inruilen van dakpannen en deze herbestemmen in andere markten zoals de restauratie en reparatie. Niet wetende dat dit de basis zou zijn voor een circulair systeem. De laatste jaren zijn de circulaire ontwikkelingen in een stroomversnelling gegaan en dat heeft ervoor gezorgd dat ook Luijtgaarden is door gaan ontwikkelen. Inmiddels doen zij dit met hun circulair dakconcept voor dakpannen, waarbij ze streven naar een zo hoog waardig mogelijke wijze van hergebruik of recycling van dakpannen. Het innemen of oogsten van dakpannen van renovatie- of sloopprojecten staat daarbij nog altijd centraal. Deze vertegenwoordigen een restwaarde. Uit ervaring weten ze bij Luijtgaarden dat gemiddeld 60% van de gebruikte dakpannen opnieuw ingezet kunnen worden en voor de overige 40% werken zij samen met partners om deze zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken of te recyclen.

Doelstelling
Ten behoeve van de 60% dakpannen die opnieuw ingezet kunnen worden op het dak ontstond de behoefte om een milieuimpact analyse te laten berekenen om een vergelijk te kunnen maken met nieuwe keramische en betonnen dakpannen. Hieruit blijkt dat hergebruikte Luijtgaarden dakpannen -ondanks hun korte levensduur - een minder hoge milieuimpact hebben, ook wanneer deze iedere 10 jaar vervangen dienen te worden.

'MKI-waarde wordt de circulaire standaard als het gaat om materiaalkeuze', aldus Tom Blomaard, manager Marketing & Commercie bij Luijtgaarden. 'Wie de ontwikkelingen op het gebied van circulariteit nauwlettend volgt, weet wat ons te wachten staat in de toekomst. MKI-waarde wordt een belangrijke KPI waar diverse woningbouwverenigingen en aannemers momenteel mee aan het experimenteren zijn. Het is zaak om naast concrete oplossingen de papierwinkel vroegtijdig op orde te hebben', geeft Blomaard aan.

Duurzaamheidsadvies
'We hadden op voorhand verwacht dat de MKI-waarde voor gebruikte dakpannen lager zou uitvallen dan nieuwe dakpannen door de hoeveelheid uitgespaarde primaire grondstoffen en het productieproces van dakpannen. De schaduwkosten zouden met name in het transport zitten, maar omdat wij in één transport beweging zowel dakpannen ophalen als leveren, denken wij de MKI-waarde laag te kunnen houden', aldus Blomaard. Bovenstaande is dus ook gebleken uit de levenscyclusanalyse. Hiermee kan Luijtgaarden aantonen dat de gebruikte dakpannen die door hun proces gaan, een significant lagere MKI-waarde hebben dan nieuwe dakpannen. 'Uit de levenscyclusanalyse en het vergelijkingsoverzicht blijkt dat het herleggen van oude dakpannen niet alleen een meer circulaire-, maar ook een milieuvriendelijkere optie is dan het leggen van nieuwe dakpannen.'

Implementatie
'Het traject begon met een inventarisatie van gegevens over onze producten en processen, zoals bijvoorbeeld logistiek. Na de inventarisatie is NIBE aan de slag gegaan met het levenscyclusrapport. Na het eerste concept zagen wij al vrij snel dat dit aan de wensen voldeed, waardoor het gehele traject vrij soepel is verlopen.'

'NIBE heeft ons geholpen aan het inzicht dat gebruikte dakpannen een significant lagere milieuimpact (MKI) hebben dan nieuwe dakpannen en met name wanneer deze gebruikte dakpannen via ons logistieke proces worden vervoerd. Deze data is niet alleen voor ons interessant, maar ook voor opdrachtgevers die op zoek zijn naar circulaire- en milieuvriendelijke oplossingen. Het is nu zaak om deze data beschikbaar te stellen, zodat opdrachtgevers hiervan bewust worden.'

Luijtgaarden geeft aan dat dakpannen slechts een onderdeel is van het volledige hellend dak. 'Als Luijtgaarden specialiseren wij onszelf in het hellende pannendak. Deze bestaat uit meer dan dakpannen. Het is nu zaak om voor de overige materialen reststromen en oplossingen te ontwikkelen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld isolatiemateriaal, panhaken of dakvoetprofielen. Uit ervaring weten we nu dat NIBE ons hier uitstekend bij kan helpen.'

Resultaat
'We merken dat opdrachtgevers die serieus aan de slag gaan met circulariteit, opzoek zijn naar circulaire materiaalstromen. Het LCA-rapport helpt ons om opdrachtgevers te overtuigen van de optie om dakpannen te herleggen. Het mooie van deze circulaire optie binnen ons concept is dat het niet alleen circulair is, maar ook economisch voordelig. Alle ingenomen dakpannen worden uitgesorteerd en gemiddeld hoeft slechts 40% aangevuld te worden,' aldus Blomaard.

'Een concreet voorbeeld hiervan is de renovatie van 139 woningen in Leiden in opdracht van H&R Bouw, waarbij alleen de gevels blijven staan. De ruim 85.000 keramische Tuile du Nord dakpannen van één van de blokken zijn op ons terrein in Standdaarbuiten uitgesorteerd, opgeslagen en worden aangevuld uit de bestaande voorraad die is opgebouwd uit andere oogstprojecten waar niet gekozen is voor de optie tot herleggen. Dit soort pilotprojecten moeten bijdragen aan de adoptie van hoogwaardig hergebruik van materialen in de gehele bouw.'